- Γκότα
- (Gotha).Πόλη (47.900 κάτ. το 2002) της Γερμανίας στην περιοχή της Ερφούρτης, πρωτεύουσα του παλιού δουκάτου του Σαξ-Κοβούργου-Γκότα στους πρόποδες του όρους Τιρίνγκερβαλντ. Οι ασφαλιστικές τράπεζες και η εμπορική σχολή της πόλης της είχαν εξασφαλίσει άλλοτε μεγάλη οικονομική σπουδαιότητα. Το 1785 ιδρύθηκε εκεί από τον Ζούστους Πέρτες γεωγραφικό ινστιτούτο, που διαθέτει την πλουσιότερη στον κόσμο συλλογή χαρτών και γεωγραφικών στοιχείων. Είναι εμπορικό και πνευματικό κέντρο, έδρα βιομηχανίας τροφίμων, φαρμάκων, ξυλείας, χαρτιού κ.ά. και διαθέτει χυτήρια και εργοστάσια πορσελάνης. Τα σπουδαιότερα μνημεία της Γ., είναι η εκκλησία των Αυγουστινιανών (14ος αι.), η εκκλησία της Αγίας Μαργαρίτας (16ος αι.), το δημαρχείο (16ος αι.), η μητρόπολη (14ος-15ος αι.) και το ανάκτορο του Φρίντενσταϊν (17ος αι.). πρόγραμμα Γ. Το πρόγραμμα που καθιερώθηκε στο συνέδριο της Γ. (22-27 Μαΐου 1875), οπότε ιδρύθηκε το ΓερμανικόΣοσιαλιστικό Κόμμα με τη συγχώνευση των δύο σοσιαλιστικών ιδεολογικών τάσεων, της λασαλιστικής (δημοκρατικής) και της μαρξιστικής. Με το πρόγραμμα αυτό οι Γερμανοί σοσιαλιστές πέτυχαν πολλές παραχωρήσεις από την πλευρά των μαρξιστών, όμως το πρόγραμμα ήταν αρκετά ριζοσπαστικό. Περιλάμβανε τη διατύπωση του σιδηρού νόμου των ημερομισθίων του Λασάλ και τη μαρξιστική αρχή της πάλης των τάξεων, η οποία οδηγεί στην οργάνωση του βιομηχανικού προλεταριάτου και στην αλλαγή της μορφής του κράτους από τον ίδιο τον λαό. Στο πρακτικό όμως μέρος του ήταν μετριοπαθές, αφού δεν έθετε το πρόβλημα σχετικά με τη μορφή διακυβέρνησης, γεγονός που σήμαινε την αποδοχή της μοναρχίας. Το πρόγραμμα επικρίθηκε έντονα από τον Καρλ Μαρξ, ο οποίος, επισημαίνοντας την αδιαφορία του προγράμματος για την ταξική φύση του κράτους, τόνιζε ότι για να εξασφαλιστεί η κυριαρχία του προλεταριάτου και να οικοδομηθεί η σοσιαλιστική κοινωνία είναι απαραίτητη η δικτατορία του προλεταριάτου. Όμως, τόσο ο ίδιος όσο και Φρίντριχ Ένγκελς απέφυγαν να το καταδικάσουν δημόσια, γιατί τα απλά μέλη του κόμματος του έδιναν επαναστατικό νόημα, παρά το πραγματικό του περιεχόμενο. Ωστόσο, όταν ωρίμασε στο συνέδριο της Ερφούρτης (1891) το ζήτημα της αναθεώρησης του σοσιαλιστικού προγράμματος, ο Ένγκελς δημοσίευσε την εργασία του Μαρξ Κριτική του προγράμματος της Γ.,που γράφτηκε στις αρχές Μαΐου του 1875. Αξιοσημείωτο είναι ότι πολλές από τις θέσεις του προγράμματος χρησιμοποιήθηκαν αργότερα από τους αναθεωρητικούς (ρεβιζιονιστές).
Dictionary of Greek. 2013.